Liefde als medicijn

Hoe oud we ook worden, liefde verjaart niet. Dat werd me onlangs weer eens heel duidelijk toen ik die mevrouw van ruim boven de negentig jaar sprak over haar succesvolle avonturen op een datingsite. Ze meldde me spontaan en vol trots dat ze er een leuke man aan over had gehouden. Hij was ook al wat ouder en ze moest er wel een autoritje van ruim honderd kilometer voor maken, maar leefde toe naar ieder weekend samen met hem. En nog tijdens mijn gesprek met haar belde hij bezorgd op dat hij haar graag meteen wilde bezoeken nu ze was opgenomen in het ziekenhuis. Hoe lief kun je voor elkaar zijn?

Die liefde op leeftijd gaat meestal niet primair om de seksualiteit, maar ook daaraan blijft behoefte bestaan. En het blijft vaak tot op hoge leeftijd mogelijk en fijn. De leefstijl­monitor die dit jaar is gepubliceerd gaf aan dat ouderen in Nederland nog een lustig seks­leven hebben. Ruim een kwart van de mensen boven de vijfenzeventig jaar is seksueel actief en dat is veel meer dan tien jaar geleden. In contrast hiermee neemt de seksuele activiteit onder jongere mensen juist wat af.

Toch neemt liefde op leeftijd vooral ook allerlei andere vormen aan. Het hoogtepunt voor de mevrouw waren naar haar zeggen de res­tau­rantbezoekjes met dinertjes met kaars­licht voor twee. Liefde hoeft zich natuurlijk niet te beperken tot liefde voor een partner. Veel ouderen zijn nu eenmaal alleenstaand. Dan is liefde voor andere familieleden ook zeer waardevol. 

Een prachtig voorbeeld maakten we mee met de bijna negentigjarige patiënt die recent bij ons opgenomen was met ernstig hartfalen. Ik zag hem in het weekend vanwege een delier. De ernst van zijn ziekte was ook voor de familie duidelijk. De kleinzoon, met wie de patiënt een zeer liefdevolle band had, zou echter een week later trouwen. Deze kleinzoon had met zijn opa afgesproken dat hij ge­tuige zou zijn bij hun huwe­lijk. Na rijp familie­beraad en overleg met ons als behandelteam, besloot de familie de trouwerij te vervroegen en de volgende dag al te organiseren. Gewoon op zondag in het ziekenhuis. Alles werd geregeld, hoewel ik wel twijfelde of hij het zou halen en dat ook wel had aangegeven. Maar de hoop op de ge­droomde bruiloft gaf nieuwe kracht. Onze patiënt was de volgende dag helderder en kon niet alleen getuigen, maar ook lieve woorden tot zijn kleinzoon en diens bruid richten.

We maken heel wat mee in de zorg, maar zo’n sterke staaltje van herstelkracht had ik nog niet eerder meegemaakt. Liefde tussen mensen is echter waarschijnlijk het sterkste levenselixer dat bestaat. Daar kunnen medi­cijnen niet tegen op. Medicijnen die we met liefde voor de patiënt voorschrijven als arts en met zorg toedienen als verpleeg­kundige werken daardoor juist beter. Hier is genoeg hard bewijs voor. Kortom, liefde blijft on­misbaar en bereikbaar, iedere dag, hoe oud we ook worden.