Cameraman met succesvolle tweede carrière Over Koetjes en kalfjes
Koeien van Jelle is een begrip. Jelle Hidma fokt met Lakenvelders. Zijn koeien en kalveren grazen in weides met grassen, klavers en kruiden. Ze lopen zomer en winter buiten en ze mogen er een tijdje over doen om groot en sterk te worden. Hij kan zijn klanten precies vertellen waar het dier is geboren, wie de vader was, wie de moeder, wat-ie heeft gegeten, wat-ie heeft gedronken en wie hem uiteindelijk heeft geslacht. Eerlijker kan vlees niet zijn.
Hij kreeg laatst een paniekerig telefoontje. Er liepen Lakenvelders op de weg. Rustig vroeg Jelle Hildma waar zich dat allemaal afspeelde. Het bleek in Doetinchem te zijn. Jelle kon vertellen dat het zijn koeien niet konden zijn. Zijn Lakenvelders komen Twekkelo echt niet uit. Ja, af en toe een paar, die brengt hij dan naar Zelhem, om er te worden geslacht. Het illustreert hoe bijzonder het runderras eigenlijk is. Wereldwijd zijn er ongeveer 3500. Maar zo’n vijftig jaar geleden waren er over de hele wereld maar tweehonderd. Dat is een van de redenen waarom Jelle juist koos om dit Oudhollands runderras te fokken. Een met uitsterven bedreigde rundersoort die al vele eeuwen in Nederland bekend is. Een koe met een dubbele agenda: een beetje voor het vlees, een beetje voor de melk. In vaktaal noemt men dit ‘dubbeldoelkoe’. En de Lakenvelder heeft een specifiek uiterlijk. Ze zijn rood of zwart. Maar over hun romp loopt een witte baan. Alsof er een laken overheen is gespannen.
Regiosoap
Als Jelle en Evelien in 2013 in hun Twekkelose boerderij komen wonen, is Jelle al ruim twintig jaar een succesvolle cameraman. Hij filmt voor Het Klokhuis, Labyrinth, Huisje Boompje Beestje. Hij werkt veel met de bekende bioloog Midas Dekkers, filmt documentaires en reist daarvoor de wereld over. Actrice en presentatrice Evelien Harberink heeft dan al jaren haar bedrijf Theaterzaken en is ‘wereldberoemd in Twente’ door haar rol in de regiosoap ‘Van Jonge Leu en Oale groond’. We zijn tien jaar verder en Jelle heeft zijn camera inmiddels aan de wilgen gehangen. Hij is fulltime boer geworden en Evelien heeft er een rol bij gekregen, die van boerin. Ze draait haar hand niet meer om voor een ritje met de trekker en een wagen vol vee. Het lijkt een enorme carrièreswitch van cameraman naar boer, maar Jelle zegt dat hij als klein jochie altijd al boer wilde worden. De camera kwam via de wet van de geleidelijkheid op zijn pad. Hij groeide op in de kop van Overijssel en hij was als kind altijd te vinden op de boerderij van de overburen. “Vanaf mijn negende hielp ik mee. Ik ging later naar de middelbare landbouwschool. Maar om daarna een boerderij te beginnen, daar komt nogal wat bij kijken. Ik maakte in die tijd veel foto’s. Gewoon van het boerenbedrijf, koeien, tractors, van alles. Steeds meer mensen zeiden dat die foto’s goed waren. Met een mapje van de Hema met daarin foto’s en negatieven, meldde ik me bij de Fotovakschool in Den Haag. Daar wilden ze me aannemen, maar hun advies was: je hebt al een mbo-opleiding, probeer op het hbo te komen.” Tot zijn eigen stomme verbazing werd Jelle Hidma op basis van hetzelfde mapje met agrarische foto’s in Enschede aangenomen op de AKI, de kunstacademie. Hij was geen kunstenaar, dat had hij zelf wel vastgesteld. Maar hij gedijde goed in die omgeving. En toen hij in aanraking kwam met video stortte hij zich daarop. Eenmaal afgestudeerd, bleek de stap naar cameraman niet een hele grote. En al volgden er 25 jaren van camerawerk op hoog niveau, op zijn visitekaartje stond altijd: Jelle Hidma: cameraman, de enige die kan melken. De televisiewereld veranderde in een hoog tempo, Jelle voelde zich daar niet meer in thuis en in 2013 besluit hij met het camerawerk te stoppen. Wat hij gaat doen weet hij niet. Conciërge lijkt hem wel wat. Of schaapherder. Hij is zich aan het oriënteren als zijn buurman in Twekkelo ziek wordt, een boer. Jelle biedt aan om de koeien van zijn buurman te melken. Als de buurman na een jaar is opgeknapt heeft Jelle zijn besluit genomen: hij wil boer worden. Om een kudde koeien te kopen heb je nogal wat geld nodig. Met Evelien verzint hij een variant op het begrip crowdfunding: ‘cowfunding’. Met dat geld koopt hij in 2015 zijn eerste koeien: Meintje en Sylvia.
Gezond bedrijf
Anno 2023 is Koeien van Jelle een bedrijf met 65 beesten en de cowfunders zijn afbetaald. De stier staat vanaf augustus bij de koeien, zodat de kalveren in de maand mei worden geboren. Zij blijven allemaal tien maanden bij hun moeder. De stiertjes worden gecastreerd en leven vervolgens voort als ossen. Deze worden na drie jaar geslacht, dat is het vlees dat ze verkopen. “Zo zie je dat je door middel van slachten het mooie Lakenvelderras in stand kan houden.” Tot een paar jaar geleden verkochten Jelle en Evelien het meeste vlees aan de horeca. Particulieren konden samengestelde pakketten kopen. Corona haalde daar een streep door. Vanaf dat moment zetten ze alles in op de verkoop aan huis en dat is een enorm succes. Nu is er elke zaterdag tussen 10.00 en 14.00 uur op de deel een winkel ingericht. Er zijn saucijzenbroodjes, er is koffie er is appeltaart en er is tijd voor een praatje met de boer en boerin. Wie bij het kopen van vlees ook even naar de grazende koeien wil kijken, moet er een stukje voor lopen. De Lakenvelders staan verspreid op weilanden in Twekkelo en omgeving, onder andere ook bij biologische Zorgboerderij De Viermarken in het Enschedese Ledeboerpark.
Anno 2023 is Koeien van Jelle een bedrijf met 65 beesten en de cowfunders zijn afbetaald. De stier staat vanaf augustus bij de koeien, zodat de kalveren in de maand mei worden geboren. Zij blijven allemaal tien maanden bij hun moeder. De stiertjes worden gecastreerd en leven vervolgens voort als ossen. Deze worden na drie jaar geslacht, dat is het vlees dat ze verkopen. “Zo zie je dat je door middel van slachten het mooie Lakenvelderras in stand kan houden.” Tot een paar jaar geleden verkochten Jelle en Evelien het meeste vlees aan de horeca. Particulieren konden samengestelde pakketten kopen. Corona haalde daar een streep door. Vanaf dat moment zetten ze alles in op de verkoop aan huis en dat is een enorm succes. Nu is er elke zaterdag tussen 10.00 en 14.00 uur op de deel een winkel ingericht. Er zijn saucijzenbroodjes, er is koffie er is appeltaart en er is tijd voor een praatje met de boer en boerin. Wie bij het kopen van vlees ook even naar de grazende koeien wil kijken, moet er een stukje voor lopen. De Lakenvelders staan verspreid op weilanden in Twekkelo en omgeving, onder andere ook bij biologische Zorgboerderij De Viermarken in het Enschedese Ledeboerpark.
Wapenfeit
Hoe Evelien en hij samen door hard te werken vanuit het niets een goedlopende boerderij hebben opgebouwd, die duidelijk afwijkend is van de meeste boerenbedrijven, ziet hij als een groot goed. Hij vindt het ook vreselijk als het woord hobbyboer valt. Boer zijn is geen hobby, dat ben je 24 uur per dag. Een ontzettend arbeidsintensief bestaan. Vakanties schieten er altijd bij in. Nou toevallig hadden ze zich deze zomer een paar dagen Ameland veroorloofd. Maar dan wil je niet weten hoeveel vrijwilligers hij moet inzetten om het bedrijf draaiend te houden. Maar dat wordt allemaal ruimschoots goed gemaakt door de andere kant van het boerenbestaan. Wat is er mooier dan samen in de vroege ochtenddauw de koeien met kalfjes een nieuwe weide geven? Of in de winterkou een dikke hooibaal in de wei uitrollen om de koeien bij te voeren? Jelle werd laatst gebeld door een professor van de Landbouw Universiteit in Wageningen. Die had hem gecomplimenteerd met zijn ontdekking. Dat zijn koeien wanneer ze hebben gekalfd ineens ridderzuring blijken te eten. Terwijl dat van oudsher bekend staat als een lastig te verwijderen plant. Een kruid, dat op weilanden altijd wordt uitgegraven (of chemisch vernietigd) omdat runderen het niet eten. Waarom de koeien van Jelle dan wel? De professor had een verklaring. Door de lange wortels van dit kruid worden stoffen als calcium en magnesium uit de bodem gehaald, die in de bovenste grondlagen niet meer voorkomen. Als koeien hun kalveren moeten voeden, hebben ze dat nodig en dat vinden ze dan in die ridderzuring. Van zo’n telefoontje kan Jelle gelukkig worden. En dan kan iedereen zeggen: jij hebt de Rolling Stones toch ooit gefilmd? Dan haalt hij zijn schouders op. Het geluid van grazende koeien of een drinkend kalf hoort hij veel liever.
Hoe Evelien en hij samen door hard te werken vanuit het niets een goedlopende boerderij hebben opgebouwd, die duidelijk afwijkend is van de meeste boerenbedrijven, ziet hij als een groot goed. Hij vindt het ook vreselijk als het woord hobbyboer valt. Boer zijn is geen hobby, dat ben je 24 uur per dag. Een ontzettend arbeidsintensief bestaan. Vakanties schieten er altijd bij in. Nou toevallig hadden ze zich deze zomer een paar dagen Ameland veroorloofd. Maar dan wil je niet weten hoeveel vrijwilligers hij moet inzetten om het bedrijf draaiend te houden. Maar dat wordt allemaal ruimschoots goed gemaakt door de andere kant van het boerenbestaan. Wat is er mooier dan samen in de vroege ochtenddauw de koeien met kalfjes een nieuwe weide geven? Of in de winterkou een dikke hooibaal in de wei uitrollen om de koeien bij te voeren? Jelle werd laatst gebeld door een professor van de Landbouw Universiteit in Wageningen. Die had hem gecomplimenteerd met zijn ontdekking. Dat zijn koeien wanneer ze hebben gekalfd ineens ridderzuring blijken te eten. Terwijl dat van oudsher bekend staat als een lastig te verwijderen plant. Een kruid, dat op weilanden altijd wordt uitgegraven (of chemisch vernietigd) omdat runderen het niet eten. Waarom de koeien van Jelle dan wel? De professor had een verklaring. Door de lange wortels van dit kruid worden stoffen als calcium en magnesium uit de bodem gehaald, die in de bovenste grondlagen niet meer voorkomen. Als koeien hun kalveren moeten voeden, hebben ze dat nodig en dat vinden ze dan in die ridderzuring. Van zo’n telefoontje kan Jelle gelukkig worden. En dan kan iedereen zeggen: jij hebt de Rolling Stones toch ooit gefilmd? Dan haalt hij zijn schouders op. Het geluid van grazende koeien of een drinkend kalf hoort hij veel liever.